ارتودنسی چیست؟

ارتودنسی دندان (Orthodontics) یعنی علم، دانش و مهارت اصلاح دو مشکل نامنظمی یا ناهماهنگی دندان‌ها + روابط نادرست و غیر طبیعی بین فکی بوده. ارتودنسی شاخه ای از دندانپزشکی است که دندان ها و فک هایی را که در جای نا مناسبی قرار می گیرند و شکل نامتعارفی دارند اصلاح می نماید. در صورت عدم تداوی و اصلاح دندان ها عوارض مختلفی نزد مریض ایجاد می شود. از جمله این عوارض می توان به پوسیدگی دندان ها، التهاب بیره، مشکل در فعل جویدن، و مشکلات معده معائی اشاره کرد. و همچنان سردردی مشکلات مفصل (TMJ) و احساس درد در گردن، شانه و پشت از دیگر مشکلات دندان های غیر منظم و نا هماهنگ می باشد. بنأ با علم ارتودنسی می توان از مشکلات ذکر شده جلوگیری کرد و به مریض یک لبخند زیبا و دندان های سالم هدیه داد.

چگونه متوجه می شوید که نیاز به ارتودنسی دارید؟

فقط دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی می تواند تعیین کند که آیا شما می توانید از ارتودنسی استفاده کنید یا خیر. به کمک ابزارهای تشخیصی که شامل یک تاریخچه کامل پزشکی و دندانپزشکی هستند، یک معاینه بالینی، مدل های گچ دندان هایتان و تصویر برداری اختصاصی، یک پزشک ارتودنتیست می تواند تصمیم بگیرد آیا ارتودنسی نیاز دارید یا خیر، و این ارتودنتیست است که می تواند طرح تداوی صحیحی برای رفع مشکل دندان ها پیشنهاد دهد.

اگر به یکی از وضعیت های زیر دچار هستید ممکن است نامزد انجام ارتودنسی باشید.

• Overbite، زمانی که دندان های فوقانی هم پوشانی عمودی زیادی بر روی دندان های ردیف پایین دارند.
• Underbite، به ظاهر “بولداگ” معروف است که در آن دندان های ردیف پایین خیلی جلوتر از دندان های فوقانی قرار می گیرد و ردیف بالا بیش از حد عقب هستند.
• Crossbite، هنگام جویدن دندان های بالا از بعد عرضی به درستی بر روی دندان های پایین قرار نمی گیرند.
• overjet، اورجت (برجستگی) زمانی است که دندان های جلوی بالایی بیش از حد به جلو کشیده می شوند یا دندان های پایین به اندازه کافی به جلو کشیده نمی شوند.
• Open bite، یا باز بودن بین دو فک در ناحیه جلو عقب یا کناره ها. در کسانی که اپن وضعیت در دندان های جلویی آنها وجود دارد هنگامی که دندان های آسیای آنها روی هم قرار می گیرند دندان‌ های جلویی بالا و پایین به هم نمی‌رسند و در نتیجه فضایی بین این دو ایجاد می‌شود.
• Misplaced midline یا خط میانی نابجا – هنگامی که خط میانی دندان های فوقانی با خط میانی دندان های پایینی در یک راستا قرار نمی گیرند.
• Spacing یا فاصله، فضاهای بین دندان ها که ممکن است بر اثر از دست دادن یک دندان یا حتی رشد ناقص یا عدم رشد یک دندان به وجود بیاید.
• Crowding یا شلوغی دندان، زمانی که تعداد زیادی دندان (بیشتر از حد نرمال) در یک ردیف دندانی قرار می گیرند. این وضعیت منجر به روی هم افتادن دندان ها می شود.

تداوی با ارتودنسی چگونه است؟

انواع مختلفی از ابزار ارتودنسی وجود دارد. ارتودنسی متحرک و ثابت که هر دو به تغییر وضعیت دندان ها و فکین کمک می کنند. دستگاه ارتودنسی به آرامی فشاری بر دندان ها و فک وارد می کند که به مرور زمان تغییر دلخواه را ایجاد می نماید. شدت بدشکلی دندان ها و سن و خصوصیات فیزیولوژیک بیمار مشخص می کند که کدام نوع ارتودنسی برای درمان انتخاب شود. این متخصص ارتودنسی است که در هر مرحله با معاینه وضعیت بیمار روش درمان با ارتودنسی را تعیین و اجرا می کند.

ارتودنسی یکی از تخصص های دندانپزشکی است که به منظور مرتب کردن و ردیف کردن دندان ها و هماهنگ نمودن فک ها به کار برده می شود. از اصلی ترین وظایف ارتودنسی، تشخیص، پیشگیری و درمان ناهنجاری های دندانی فکی است. این عمل می تواند توسط درمان های ثابت یا متحرک، ارتودنسی با براکت های هم رنگ دندان (سرامیکی) (کامپوزیتی)، یا توسط ارتودنسی نامرئی توسط سیستم لینگوال (قرار دادن براکت ها در پشت دندان ها) یا ارتودنسی نامرئی با پلاک شفاف (Invisalign) و غیره انجام شود. ارتودنسی ثابت می تواند توسط روش های Straight ،Edgewise ،Roth  یا دیمون و غیره انجام شود. در ضمن می توان از تکنیک های جدید مانند مینی اسکرو Mini Screw در درمان ناهنجاریها کمک گرفت.

درمان ارتودنسی نزد دو گرو انجام می شود:

نزد یک گروه تداوی های ارتودنسی برای تصحیح دندان ها است و نزد گروه دیگر تداوی ها برای رفع ناهنجاری های فکی می باشد. تداوی هر یک از این ناهنجاری ها نیاز به استفاده از دستگاه مخصوص خود را دارد. در صورتی که مریض دارای ناهنجاری دندانی و یا فکی به موقع مراجعه نماید و همکاری خوبی داشته باشد، می توان مشکلات مریض را به راحتی با ارتودنسی تداوی نمود ولیکن اگر مریض به موقع مراجعه ننماید و یا همکاری خوبی در حین تداوی ارتودنسی نداشته باشد و یا شدت ناهنجاری فکی بسیار زیاد باشد مریض نیاز به ارتودنسی به همراه جراحی خواهد داشت.

براکت گذاری ارتودنسی و زمان تداوی چقدر طول می کشد:

بر اساس نوع ناهنجاری مریض ممکن است نیاز به ارتودنسی متحرک یا ثابت و یا جراحی فک به همراه ارتودنسی داشته باشد. این نوع ناهنجاری است که تعیین کننده نوع دستگاه ارتودنسی است. اگر بیمار مشکل فکی داشته باشد معمولا یک سال ونیم برای رفع مشکل فکی زمان لازم بوده و یک سال ونیم هم برای رفع مشکل دندانی نیاز به زمان می باشد. حال اگر مریض فقط مشکل دندانی داشته باشد فقط تداوی یک سال و نیم طول خواهدکشید. گذاشتن سیم و براکت ارتودنسی بر روی دندان ها حدودا 30 دقیقه به طول می انجامد.

بهترین سن برای ارتودنسی چی زمانی است:

توصیه می شود به محض اینکه متوجه هرگونه ناهنجاری فک و دندان در کودک شدید، او را نزد متخصص ارتودنسی برده. حتی اگر کودک شما زیر 8 سال است. با مراجعه زود هنگام می توانید آمادگی لازم برای شروع یک درمان ارتودنسی حساب شده را کسب کنید. بهترین سن برای ارتودنسی از شروع 8 سالگی تا قبل از بلوغ کودک است. اما این بدان معنا نیست که افراد بالای 14 یا 18 سال نمی توانند از درمان ارتودنسی بهره ببرند. درمان ارتودنسی بزرگسالان ممکن است در مقایسه با ارتودنسی کودکان زمان بیشتری بخواهد. اما در نهایت به نتیجه دلخواه خواهند رسید.